Reportazh për alpet e Shqipërisë, “Le Monde”: Parajsa të vogla!

January 23, 2023 || views

Francezja “Le Monde” i dedikon reportazh alpeve shqiptare duke i cilësuar Thethin e Valbonën “parajsa të vogla e të gjelbra për alpinistët që kërkojnë shtigje që nuk janë as shumë të rrahura”.

Për gazetën më të njohur franceze, reportazhi mban firmën e Hubert Prolongeau.

Malet magnetike të Shqipërisë, parajsë e alpinistëve

Edhe nëse të kujtojnë më shumë Pirenejtë, masivi gëlqeror i Shqipërisë, pjesë e Alpeve Dinarike, janë një parajsë e vogël e gjelbër për alpinistët, të cilët kërkojnë shtigje që nuk janë as shumë të rrahura dhe as shumë të shtrenjta.

“Kjo është një nga sekuencat më mahnitëse në filmin e çmimit Nobel për Letërsinë, Annie Ernaux, “The Super 8 Years”, ajo e një udhëtimi të organizuar në Shqipëri në vitet 1960, në kohën kur një diktaturë e kudogjendur zhyti të gjithë vendin në izolim. Ambient i trishtuar dhe pamundësi për të lëvizur vetë.

Shqipëria po fillon një rikthim turistik, pa dyshim duke shpresuar të zëvendësojë Kroacinë pas pak vitesh në parajsën ballkanike. Një kryeqytet i ofruar për të ngjyrosur e shumëfishuar veprat e artit të rrugës, qytetet kulturore të jugut, plazhet e Adriatikut dhe malet që ofrojnë mundësi të mrekullueshme për ecje.

Alpe? Termi nuk është i saktë, sepse nuk ka asnjë lidhje gjeografike me këtë masiv në thelb gëlqeror, i cili ia detyron emrin e tij malit Dinara. Nëse do të duhej të vazhdonim krahasimin gjashtëkëndor, për më tepër do të na kujtonte ky formacion prej 200 mijë kilometrash katrore që mbulon shtatë vende. Pika më e lartë e tij, maja e Jezerces, 2 694 metra, ndodhet në Shqipëri e është një destinacion gjithnjë e më i popullarizuar nga të apasionuarit pas ecjes, të tërhequr nga bukuria e peizazheve dhe modestia e kostove.

Lugina e Valbonës, një park kombëtar prej 8 000 hektarësh, është më i vizituari nga këto rajone në zgjerim. Alpinistët vijnë nga të gjitha anët, shumë europianë, por edhe indianë e amerikanë.

Nga Valbona, arrijmë në fshatin alpin më të mirë të ruajtur në rajon, Theth. Ngjitja në qafën e Valbonës (1 759 m) është e gjatë. Eshtë fillimi i vjeshtës. E kuqja e ahut flakëron. Shtegu ngjitet midis pemëve të arrave, gështenjave dhe mollëve të egra. Boronicat, luleshtrydhet e egra dhe shegët rriten në anë të rrugës.”

Jeta e egër është më larg, por a mund të ankohemi?

Në këto pyje ende mund të gjeni ujqër, arinj e rrëqebull. Lumi është shtëpia e troftës, një peshk i rrallë. Nga qafa shihen Bjeshkët e Nemuna. Emri vjen nga një legjendë e vjetër e shekullit XV. Një grua kishte ikur nga pushtimi turk me dy fëmijët e saj duke u ngjitur në mal. Por, pasardhësit e saj vdesin përfundimisht nga etja dhe nëna mallkon malin, i cili do t’u japë emrin dy majave.