Javën që shkoi, Pogradeci u bë “dëshmitar i një ekspedite fare të veçantë, e cila konsistonte në një tur studimor në ndërtim të një destinacioni të ri, ose më mirë të rindërtimit të një destinacioni mbi një shtrat të ri strukturor e përmbajtësor.

Ekspedita ishte pjesë e projektit më të fundit të Fondacionit Shqiptaro-Amerikan për Zhvillim (AADF), dhe zgjati plot tri ditë, gjatë të cilave, studiues, kërkues shkencorë, profesorë të Arkeologjisë, Zoologjisë, Botanikës, Biodiversitetit, ekspertë të fushave të ndryshme të trashëgimisë, turizmit e mjedisit nga Bashkia Pogradec dhe Agjencia Rajonale e Zonave të Mbrojtura Korçë, u bënë bashkë në kërkim të tipareve të veçanta të zonës së Pogradecit dhe nxjerrjen e tyre në pah përmes një sistemi të strukturuar informativ, që do të shërbejë për Qendrën e ardhshme të Vizitorëve, e para e këtij lloji për nga përmasat, koncepti, përmbajtja dhe organizimi i informacionit.

Projekti i AADF këtë herë, ndryshe nga veprat e shkuara që kanë të bëjnë me zhvillimin ose rijetëzimin e qendrave turistike dhe urbane, po eksploron një terren të ri; atë të destinacioneve natyrore. Një terren i pashkelur më parë, me vështirësi e sfida të reja, për vetë përmasat dhe mënyrën e organizimit të infrastrukturës, rrjetit dhe përmbajtjes, dallëndyshja e parë e kësaj kthese të re është Parku Ujor Drilon-Tushemisht

Parku Ujor Drilon Tushemisht përfaqëson një iniciativë transformuese të udhëhequr nga Fondacioni Shqiptaro-Amerikan për Zhvillim (AADF), Qeveria e Shqipërisë (QSH) dhe Bashkia Pogradec për të rigjallëruar zonën e Drilonit dhe Tushemishtit, duke e shndërruar atë në një destinacion turistik të qëndrueshëm. E vendosur brenda një zone të Peizazhit të Mbrojtur dhe të caktuar si një Rezervat Biosfere Ndërkufitar, projekti synon të ruajë dhe të përmirësojë vlerat natyrore, kulturore dhe të trashëgimisë së rajonit. Përmes investimeve strategjike dhe angazhimit të komunitetit, projekti kërkon të çlirojë potencialin e pashfrytëzuar turistik të zonës duke siguruar një qëndrueshmëri afatgjatë.

Vizioni i Parkut Ujor Drilon Tushemisht

Të krijojë një destinacion turistik të gjallë dhe të qëndrueshëm që feston bukurinë natyrore dhe trashëgiminë kulturore të zonës së Drilonit dhe Tushemishtit, duke pasuruar jetën e vendasve dhe vizitorëve.

Transformimi Infrastruktural

Zona e transformuar Drilon Tushemisht prezanton pika të reja referimi që duhen theksuar dhe inkorporuar për të përmirësuar interpretimin e zonës dhe për t’i bërë ato të aksesueshme për vizitorët. Dy janë pikat e reja që dalin në pah:

Qendra e Vizitorëve Drilon Tushemisht;

Rritja e aksesit dhe dimensionit të Parkut Drilon nga Bregu i Ujit deri në fshatin Gurras;

Nëse deri tani të gjithë ju e lidhni Drilonin vetëm me atë parkun e rrepeve, pellgun e vogël me ujra të errët dhe kompleksin e pak lokaleve me struktura druri që rrethon basenin, dijeni se ajo është vetëm hyrja e parkut dhe gjithë zona natyrore, përfshin disa hektarë, një rrjet të gjerë lagunor me një habitat jashtëzakonisht të pasur llojesh dhe individësh dhe një hapësirë recreative që zgjatet disa kilometra, deri në burimet e Drilonit në fshatin Gurras.

Kurse Tushemishti nuk është thjesht ai sheshi i vogël prej nga ju përshëndet statuja e teto Ollgës por një fshat i mirëfilltë turistik, që po merr përmasa e forma të tilla falë projektit të AADF.

Impakti i investimit ka qenë i menjëhershëm sepse me ndërtimin e infrastrukutrës së parkut (rrugina, stola, hapësira shërbimi dhe ndriçim ndër të tjera), komuniteti lokal ka filluar menjëherë shfrytëzimin e parkut, duke i dhënë jetë e gjallëri, çka premton një shfrytëzim gjithashtu efikas prej vizitorëve të jashtëm.

Qendra e Vizitorëve Drilon Tushemisht

Për herë të parë në përmasat fizike dhe organizative të një DMO-je, Qendra e vizitorëve paraqet përmes një structure madhështore, një mundësi të mirë për të shfaqur informacionin më të rëndësishëm për misionin dhe qëllimin e saj, jo vetëm për zonën, por për gjithë rajonin. Qendra e vizitorëve shërben si një pikë orientimi. Orientimi efektiv i vizitorëve të parë që janë të panjohur me zonën dhe duan të mësojnë rreth biodiversitetit, mundësive rekreative, burimeve natyrore dhe kulturore; ajo do të përfshijë orientimin për përdorimin e shërbimeve specifike dhe ofertave.

Misioni kryesor i qendrës së vizitorëve

Ofron informacion dhe interpretim mbi burimet rekreative, natyrore, kulturore, arkeologjike dhe historike brenda zonës së projektit dhe në rajon;

Edukimi rreth natyrës, zonave të mbrojtura, biodiversitetit, ruajtjes së ekosistemit.

Temat e interpretimit

Arkeologjia: Kjo temë fokusohet në shfaqjen e artefakteve dhe ofrimin e informacionit rreth rëndësisë historike të vendit. Vizitorët mund të eksplorojnë qendrën e vizitorëve dhe ndoshta të shohin disa artefakte të shfaqura atje dhe të ndjekin një udhëzues për të vizituar vendet arkeologjike.

Etnografia: Kjo temë nxjerr në pah aspektet kulturore të vendit, duke përfshirë objekte tradicionale dhe ekspozita informative. Vizitorët mund të mësojnë rreth zakoneve dhe traditave të komunitetit lokal përmes qendrës së vizitorëve me disa objekte të mundshme të shfaqura atje dhe ture të udhëzuara.

Mjedisi – Biodiversiteti, Uji, Flora, Fauna, Monumentet e Natyrës: Kjo temë thekson elementët natyrorë të vendit, si fauna e tij e larmishme, burimet e ujit, flora, fauna dhe pikat natyrore. Vizitorët mund t’i vlerësojnë këto aspekte përmes ekspozitave në qendrën e vizitorëve dhe vizitave të udhëzuara në zona të veçanta interesi.

Arti dhe Kultura: Kjo temë paraqet krijimet artistike dhe shprehjet kulturore të lidhura me vendin. Vizitorët mund të eksplorojnë qendrën e vizitorëve për të parë ekspozita arti dhe për të mësuar rreth trashëgimisë kulturore përmes materialeve informative dhe tureve të udhëzuara.

Pikat e referimit: Kjo temë përfshin si pikat e referimit brenda zonës së parkut ashtu edhe ato që ndodhen jashtë. Vizitorët mund të zbulojnë dhe të vlerësojnë pikat e rëndësishme përmes tureve të udhëzuara dhe materialeve informative të ofruara në qendrën e vizitorëve.

Historia: Kjo temë fokusohet në paraqitjen e objekteve historike dhe ofrimin e informacionit rreth së kaluarës së vendit. Vizitorët mund të zhyten në historinë e vendit përmes ekspozitave në qendrën e vizitorëve dhe tureve të udhëzuara që theksojnë aspekte të rëndësishme historike.

Ishte pikërisht “mbushja” e këtyre pavioneve me përmbajtjen e duhur, qëllimi i turit studimor, pjesë e të cilit ishin ndër të tjerë edhe Prof. Dr. Adrian Anastasi, arkeologu i njohur i specializuar për kërkimet nënujore, që prej disa muajsh i është bashkuar ekipit të arkeologëve të huaj në kërkimet për zbulimet në Lin, Prof. Dr. Ferdinand Bego, bilogjist i njohur, i specializuar në zoologji, kërkues shkencor, Prof. Dr. Anila Paparisto, biologe, entomologe e njohur dhe kërkuese shkencore, Prof. Asc. Ermelinda Mahmutaj, kerkuese shkencore, eksperte e biodiversitetit, Prof. Dr. Adam Ehrlich, historian i njohur, diplomuar në Universitetin e Harvardit dhe të Indianas, me përvojë të gjatë studimesh dhe kërkimesh të fushës në shumë media të profilit të lartë të fushës dhe aktivitet të shtrirë në disa shtete të botës.

Qendra e Vizitorëve pritet të hapet në tetor dhe me siguri do ta transformojë rrënjësisht ofertën turistike të Pogradecit, duke e bërë atë një destinacion të denjë për potencialin e jashtëzakonshëm që mbart.

Në linqet e mëposhtme, mund të gjeni më shumë aspekte nga ekspedita, e cila u shtri në pikat kryesore turistike si Lin, Vatrat e reja Arkelogjike, Mokër, Varret Ilire të Selcës, Ura e Golikut, Guri i Kamjes, Kalaja e Pogradecit,  Muzeu i qytetit, dhe Parku i Ri Ujor Drilon-Tushemisht

https://www.instagram.com/p/C9WmMaRtM2j/

https://www.instagram.com/p/C9iAPBstr9L/

https://www.instagram.com/p/C9o8LBXNl5w/